Illum il-Kummissjoni ppubblikat it-tielet Rapport annwali dwar l-Istat tad-Dritt. Ir-rapport sar fil-kuntest tal-invażjoni Russa tal-Ukrajna, li kompliet turi l-importanza li jiġu rispettati l-valuri demokratiċi, id-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt.
Huwa jinkludi ħarsa ġenerali lejn ix-xejriet fl-UE kollha kemm hi u 27 kapitolu tal-pajjiż li jħarsu lejn l-iżviluppi f'kull Stat Membru minn Lulju 2021. Ir-rapport ta' din is-sena għall-ewwel darba fih rakkomandazzjonijiet speċifiċi indirizzati lil kull Stat Membru, kif imħabbar mill-President von der Leyen fid-diskors tagħha dwar l-Istat tal-Unjoni tal-2021. Ir-rakkomandazzjonijiet huma maħsuba biex iħeġġu lill-Istati Membri jmexxu ‘l quddiem ir-riformi li għaddejjin jew li huma ppjanati u jgħinuhom jidentifikaw fejn huwa meħtieġ titjib.
Bħal f'edizzjonijiet preċedenti, dan ir-rapport jeżamina l-iżviluppi f'erba' oqsma ewlenin għall-istat tad-dritt: is-sistemi tal-ġustizzja, il-qafas kontra l-korruzzjoni, il-pluraliżmu u l-libertà tal-media, u kwistjonijiet istituzzjonali oħra marbuta mal-kontrolli u l-bilanċi. Ir-rapport juri li r-riformi tal-istat tad-dritt komplew iseħħu f'ħafna Stati Membri biex jindirizzaw l-isfidi identifikati fiż-żewġ edizzjonijiet preċedenti. Fl-istess ħin, għad hemm tħassib sistemiku f'xi Stati Membri.
Ir-rapport isegwi l-isfidi identifikati f'rapporti preċedenti, japprofondixxi l-valutazzjoni tal-Kummissjoni u jinkludi osservazzjonijiet ukoll dwar kwistjonijiet bħall-media tas-servizz pubbliku, l-użu ta' spyware jew l-implimentazzjoni tas-sentenzi mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem.
Sejbiet u rakkomandazzjonijiet ewlenin
- Ir-riformi fil-qasam tal-Ġustizzja
Ir-riformi tal-ġustizzja baqgħu fuq quddiem fl-aġenda politika matul l-aħħar sena. Ħafna Stati Membri bdew riformi importanti biex isaħħu l-indipendenza ġudizzjarja, bħar-riformi relatati mal-kompożizzjoni u s-setgħat tal-kunsilli għall-ġudikatura, it-titjib tal-proċeduri tal-ħatra ġudizzjarja jew it-tisħiħ tal-awtonomija tas-servizzi tal-prosekuzzjoni. L-Istati Membri introduċew ukoll miżuri mmirati lejn it-titjib tal-effiċjenza u l-kwalità tal-ġustizzja, bħad-diġitalizzazzjoni ulterjuri tas-sistemi ġudizzjarji, u l-iffaċilitar tal-aċċess għall-ġustizzja.
Fl-istess ħin, għad hemm tħassib strutturali fi ftit Stati Membri fir-rigward tal-indipendenza ġudizzjarja. F'xi Stati Membri hemm sfidi rigward il-ħatriet fil-qrati superjuri u għall-pożizzjonijiet ta' president tal-qorti. F'oħrajn, jeżisti tħassib dwar l-indipendenza/l-awtonomija tas-servizzi ta' prosekuzzjoni u l-proċedimenti dixxiplinari jintużaw biex irażżnu l-indipendenza ġudizzjarja.
Biex jiġu indirizzati dawn il-kwistjonijiet, ir-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni jħeġġu, pereżempju, involviment aktar b'saħħtu tal-ġudikatura fil-proċeduri tal-ħatra, aktar awtonomija tas-servizzi ta' prosekuzzjoni u għall-Istati Membri biex jipprovdu riżorsi adegwati għas-sistemi ġudizzjarji.
- L-oqsfa kontra l-korruzzjoni
L-UE tibqa' wieħed mir-reġjuni l-inqas korrotti fid-dinja. Minn Lulju 2021, ħafna Stati Membri adottaw strateġiji ġodda jew riveduti eżistenti kontra l-korruzzjoni, jew jinsabu fil-proċess li jirreveduhom. Diversi Stati Membri ġabu l-oqfsa eżistenti f'konformità mal-istandards internazzjonali kontra l-korruzzjoni u l-liġi tal-UE. Il-biċċa l-kbira tal-Istati Membri għandhom leġiżlazzjoni estensiva fis-seħħ li tipprovdi lis-sistema tal-ġustizzja kriminali bl-għodod meħtieġa għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni. Ħafna Stati Membri ħadu miżuri biex iżidu l-kapaċità tal-awtoritajiet tal-prosekuzzjoni responsabbli għall-ġlieda kontra l-korruzzjoni permezz ta' passi bħal riżorsi addizzjonali, jew taħriġ addizzjonali.
Madankollu, il-korruzzjoni għadha ta' tħassib serju għaċ-ċittadini tal-UE. L-Ewrobarometru tal-2022 dwar il-korruzzjoni juri, pereżempju, li 68 % minnhom jemmnu li l-korruzzjoni hija mifruxa f'pajjiżhom. F'xi Stati Membri, l-investigazzjonijiet u l-prosekuzzjonijiet f'każijiet ta' korruzzjoni huma twal u s-sentenzi għadhom neqsin, speċjalment f'każijiet ta' livell għoli. L-uffiċjali pubbliċi huma soġġetti għal obbligi ta' żvelar tal-assi u tal-interessi fl-Istati Membri kollha, iżda dawn ivarjaw fl-ambitu, fit-trasparenza u fl-aċċessibbiltà tal-informazzjoni żvelata, kif ukoll fil-livell u fl-effettività tal-verifika u l-infurzar.
Fir-rigward tal-oqfsa kontra l-korruzzjoni, il-Kummissjoni għamlet rakkomandazzjonijiet relatati mat-tisħiħ tal-oqfsa preventivi, pereżempju dwar ir-regoli tal-lobbying u tal-kunflitti ta' interess, u dwar l-iżgurar tal-investigazzjoni u l-prosekuzzjoni effettivi tal-każijiet ta' korruzzjoni.
- Libertà u pluraliżmu tal-media
Kemm il-pandemija tal-COVID-19 kif ukoll il-gwerra tar-Russja kontra l-Ukrajna wrew ir-rwol kruċjali tal-ġurnalisti biex jivverifikaw il-fatti u jinfurmaw liċ-ċittadini. Diversi Stati Membri adottaw, żiedu jew qed jikkunsidraw miżuri biex itejbu s-sikurezza u l-kundizzjonijiet tax-xogħol tal-ġurnalisti, filwaqt li jibnu fuq l-inizjattivi reċenti tal-Kummissjoni. Mill-aħħar rapport, diversi Stati Membri għamlu sforzi biex itejbu t-trasparenza tas-sjieda tal-media. Għad hemm tħassib dwar in-nuqqas ta' trasparenza fid-distribuzzjoni tar-reklamar tal-istat, il-kunflitt ta' interessi u l-ostakli relatati mal-aċċess għad-dokumenti pubbliċi — dawn huma wħud mill-kwistjonijiet importanti enfasizzati fir-rapport li jeħtieġu attenzjoni.
Għall-ewwel darba, ir-rapport iħares ukoll lejn il-media tas-servizz pubbliku, filwaqt li jirrikonoxxi r-rwol speċjali tagħhom għas-soċjetà u d-demokrazija. Huma meħtieġa salvagwardji biex jiġi żgurat li l-indipendenza tal-media tas-servizz pubbliku tkun protetta, li l-finanzjament pubbliku jkun adegwat u ma jintużax biex jagħmel pressjoni politika fuq dawk il-media, kif inhu deskritt fl-istandards Ewropej.
Is-sejbiet tar-rapport qed jibnu fuq sensiela ta' sorsi, inkluż l-Għodda għall-Monitoraġġ tal-Pluraliżmu tal-Media (MPM 2022), il-Pjattaforma tal-Kunsill tal-Ewropa għall-Promozzjoni tal-Protezzjoni tal-Ġurnaliżmu u s-Sikurezza tal-Ġurnalisti kif ukoll il-Pjattaforma Mapping Media Freedom.
Il-Kummissjoni ħarġet għadd ta' rakkomandazzjonijiet li jkopru fost l-oħrajn l-allokazzjoni trasparenti u ġusta tar-reklamar tal-istat, il-governanza indipendenti tal-media tas-servizz pubbliku u miżuri biex tittejjeb is-sikurezza tal-ġurnalisti. L-Att dwar il-Libertà tal-Media li jmiss se jkollu l-għan li jindirizza diversi kwistjonijiet identifikati fir-rapporti dwar l-Istat tad-Dritt.
- Kontrokontrolli istituzzjonali
L-Istati Membri komplew itejbu l-kwalità tal-proċessi leġiżlattivi tagħhom — xejra nnutata fir-Rapporti tal-2020 u tal-2021 dwar l-Istat tad-Dritt. Il-Qrati Kostituzzjonali għad għandhom rwol ewlieni fis-sistema ta' kontrolli u bilanċi inkluża s-sorveljanza ta' miżuri ta' emerġenza kif ukoll f'oqsma oħra bħall-elezzjonijiet. L-istituzzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem, l-ombudspersons u awtoritajiet indipendenti oħra raw l-istatus tagħhom imsaħħaħ aktar f'xi Stati Membri. Fil-maġġoranza tal-Istati Membri, hemm ambjent favorevoli u ta' appoġġ għas-soċjetà ċivili.
Madankollu f'xi Stati Membri għad m'hemmx qafas formali biex jiġu kkonsultati l-partijiet ikkonċernati, li huwa ta' tħassib, u l-organizzazzjonijiet tas-soċjetà ċivili għadhom qed jiffaċċjaw sfidi bħal kwistjonijiet ta' finanzjament, narrattivi negattivi u restrizzjonijiet fuq l-ispazju operattiv tagħhom. Għall-ewwel darba, ir-rapport iħares ukoll lejn l-implimentazzjoni mill-Istati Membri tas-sentenzi mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem. Ir-rapport iħares ukoll lejn ir-reazzjonijiet tal-kontrolli u l-bilanċi tal-Istati Membri għall-użu ta' spyware. Filwaqt li huwa marbut mas-sigurtà nazzjonali, l-użu ta' tali għodod għandu jkun soġġett għal kontrolli u bilanċi nazzjonali.
Biex tindirizza xi wħud minn dawn l-isfidi, il-Kummissjoni għamlet rakkomandazzjonijiet relatati, pereżempju, mal-involviment tal-partijiet ikkonċernati fil-proċess leġiżlattiv, l-istabbiliment u l-funzjonament ta' Istituzzjonijiet Nazzjonali akkreditati għad-Drittijiet tal-Bniedem u biex tiżgura qafas operattiv miftuħ għas-soċjetà ċivili.
Il-Membri tal-Kulleġġ qalu:
Il-Viċi President għall-Valuri u t-Trasparenza, Věra Jourová, qalet: “L-Istat tad-dritt jibqa' pedament tad-demokrazija. Il-gwerra tar-Russja fl-Ukrajna hija tfakkira oħra tal-importanza tal-ħidma tagħna biex inħarsu u nippromwovu l-istat tad-dritt fl-UE u lilhinn minnha. Ir-rapport ta' din is-sena juri li d-dibattitu dwar l-istat tad-dritt fl-Ewropa qed jagħmel progress hekk kif l-Istati Membri jagħmlu titjib u jindirizzaw kwistjonijiet relatati mal-istat tad-dritt. Sfortunatament, għad hemm tħassib f'xi Stati Membri, speċjalment fir-rigward tal-indipendenza tal-ġudikatura. Barra minn hekk, għall-ewwel darba, ir-rapport iħares lejn il-media tas-servizz pubbliku. Huma meħtieġa aktar salvagwardji biex jiġi żgurat li l-indipendenza tal-media tas-servizz pubbliku tkun protetta, li l-finanzjament pubbliku jkun adegwat u ma jintużax biex jagħmel pressjoni politika fuq dawk il-media. Illum qed nagħmlu pass ieħor 'il quddiem billi nirrakkomandaw kif tista' tittejjeb is-sitwazzjoni tal-istat tad-dritt madwar l-UE. Nappella lill-Istati Membri biex isegwu r-rakkomandazzjonijiet, jinvolvu ruħhom f'dibattitu serju u jieħdu azzjoni.”
Il-Kummissarju għall-Ġustizzja, Didier Reynders, qal: “L-aggressjoni militari Russa mhux provokata u mhux ġustifikata kontra l-Ukrajna turi li l-protezzjoni u l-promozzjoni tal-istat tad-dritt huma aktar importanti minn qatt qabel. L-UE se tibqa' kredibbli biss jekk nirrispettaw l-istat tad-dritt f'pajjiżna u jekk inkomplu nsaħħu l-kultura tal-istat tad-dritt. Ninsab kuntent li r-rapport tagħna jikkontribwixxi għal dan l-objettiv. Dan jgħin biex imexxi ‘l quddiem riformi importanti fl-Istati Membri. Illum mhux biss qed nirrappurtaw dwar is-sitwazzjoni tal-istat tad-dritt, iżda qed nirrakkomandaw ukoll modi kostruttivi biex intejbu s-sistemi ġudizzjarji, insaħħu l-ġlieda kontra l-korruzzjoni, u niżguraw media ħielsa u indipendenti u kontrolli u bilanċi b'saħħithom”.
Il-passi li jmiss
Il-Kummissjoni issa tistieden lill-Parlament Ewropew u lill-Kunsill biex ikomplu d-dibattiti ġenerali u speċifiċi għall-pajjiż abbażi ta' dan ir-rapport. Huwa jappella wkoll lill-parlamenti nazzjonali u atturi ewlenin oħra, inkluża s-soċjetà ċivili, biex ikomplu d-djalogu nazzjonali dwar l-istat tad-dritt. Fl-aħħar nett, il-Kummissjoni tistieden lill-Istati Membri biex jindirizzaw l-isfidi identifikati fir-Rapport u tinsab lesta li tgħinhom fl-isforzi tagħhom, inkluż biex jimplimentaw ir-rakkomandazzjonijiet.
Informazzjoni ġenerali
L-Istat tad-dritt huwa kruċjali għal kull ċittadin u negozju tal-UE peress li jiggarantixxi d-drittijiet u l-valuri fundamentali, jiżgura l-applikazzjoni tad-dritt tal-UE, u jappoġġa ambjent tan-negozju favorevoli għall-investiment. Huwa wieħed mill-valuri fundamentali li fuqhom hija mibnija l-UE.
Ir-Rapport annwali dwar l-Istat tad-Dritt huwa r-riżultat ta' djalogu mill-qrib mal-awtoritajiet nazzjonali u l-partijiet ikkonċernati, u jkopri l-Istati Membri kollha fuq bażi oġġettiva u imparzjali, filwaqt li jħares lejn l-istess kwistjonijiet. Il-valutazzjoni kwalitattiva mwettqa mill-Kummissjoni tiffoka fuq żviluppi sinifikanti mill-adozzjoni tat-tieni Rapport annwali dwar l-Istat tad-Dritt f'Lulju 2021 u tiżgura approċċ koerenti billi tapplika l-istess metodoloġija għall-Istati Membri kollha, filwaqt li tibqa' proporzjonata għall-iżviluppi. Il-valutazzjoni li tinsab fil-kapitoli tal-pajjiżi tħejjiet f'konformità mal-ambitu u l-metodoloġija kif aġġornati wara diskussjonijiet mal-Istati Membri.
Ir-rapport jinsab fiċ-ċentru tal-Mekkaniżmu Ewropew tal-Istat tad-Dritt. Il-mekkaniżmu huwa ċiklu annwali għall-promozzjoni tal-istat tad-dritt u għall-prevenzjoni ta' problemi milli jitfaċċaw jew jiġu approfonditi. L-objettiv tal-Mekkaniżmu huwa preventiv. Dan huwa separat mill-elementi l-oħra fis-Sett ta' Għodod tal-UE dwar l-Istat tad-Dritt, u jikkomplementa iżda ma jissostitwixxix il-mekkaniżmi bbażati fuq it-Trattat biex l-UE tirrispondi għal kwistjonijiet aktar serji relatati mal-istat tad-dritt fl-Istati Membri. Dawn l-għodod jinkludu proċedimenti ta' ksur u l-proċedura ta' protezzjoni tal-valuri fundaturi tal-Unjoni skont l-Artikolu 7 tat-Trattat dwar l-Unjoni Ewropea.
It-tielet edizzjoni tar-rapport tieħu l-pass li jmiss fl-investiment tal-Kummissjoni fl-istat tad-dritt b'rakkomandazzjonijiet speċifiċi għall-Istati Membri kollha. Ir-rakkomandazzjonijiet tħejjew abbażi tal-valutazzjoni fil-kapitoli tal-pajjiżi u d-djalogu mal-Istati Membri kif ukoll b'rispett sħiħ tal-prinċipju ta' trattament ugwali. Meta ħarġet ir-rakkomandazzjonijiet, il-Kummissjoni tat attenzjoni mill-qrib biex iżżommhom iffukati u ankrati fl-istandards Ewropej, u biex tqis is-sistemi legali nazzjonali. Barra minn hekk, il-konsistenza u s-sinerġiji ma' proċessi oħra, bħas-Semestru Ewropew, il-mekkaniżmu ta' kondizzjonalità baġitarja u l-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza huma żgurati. Edizzjonijiet sussegwenti tar-Rapport dwar l-Istat tad-Dritt se jħarsu lejn is-segwitu mogħti għar-rakkomandazzjonijiet. Ir-rakkomandazzjonijiet għandhom jinqraw flimkien mal-valutazzjonijiet fil-kapitoli tal-pajjiżi li jeżaminaw tħassib partikolari u huma maħsuba biex jiggwidaw lill-Istati Membri biex jieħdu miżuri biex jindirizzawhom.
L-isfidi fil-qasam tal-libertà u l-pluraliżmu tal-media identifikati mir-rapporti preċedenti dwar l-istat tad-dritt wasslu għal diversi inizjattivi reċenti tal-UE, inkluż rakkomandazzjoni dwar is-sikurezza tal-ġurnalisti u pakkett ta' miżuri biex jiġu indirizzati kawżi abbużivi kontra l-parteċipazzjoni pubblika. Il-Kummissjoni qed taħdem fuq proposta għal Att Ewropew dwar il-Libertà tal-Media.
Għal aktar informazzjoni
Rapport tal-2022 dwar l-Istat tad-Dritt — Is-sitwazzjoni tal-istat tad-dritt fl-Unjoni Ewropea
Ir-Rapport tal-2022 dwar l-Istat tad-Dritt – Rakkomandazzjonijiet
Rapport tal-2022 dwar l-Istat tad-Dritt – Kapitoli tal-Pajjiż
Rapport tal-2022 dwar l-Istat tad-Dritt — Astratti u Rakkomandazzjonijiet tal-Kapitolu tal-Pajjiż
Ir-Rapport tal-2022 dwar l-Istat tad-Dritt – Metodoloġija
Ir-Rapport tal-2022 dwar l-Istat tad-Dritt – Kwestjonarju
Il-Mekkaniżmu Ewropew tal-Istat tad-Dritt — Skeda informattiva
Is-Sett ta' għodod tal-UE dwar l-Istat tad-Dritt — Skeda informattiva
Rapport tal-2022 dwar l-Istat tad-Dritt – Mistoqsijiet u Tweġibiet
Ewrobarometru dwar il-korruzzjoni li jiġbor il-perċezzjonijiet u l-esperjenzi taċ-ċittadini
Ewrobarometru dwar l-attitudnijiet tan-negozji lejn il-korruzzjoni fl-UE
Dettalji
- Data tal-pubblikazzjoni
- 13 Lulju 2022
- Awtur
- Ir-Rappreżentazzjoni f’Malta