Il-baġit tal-Unjoni Ewropea għal Malta

Mill-2004 sal-2018, Malta kienet riċevitur nett, f’termini nominali, ta’ aktar minn EUR 1 biljun f’fondi tal-UE. Sa mis-sħubija tiegħu fl-Unjoni Ewropea, il-pajjiż kien benefiċjarju nett tal-finanzjament tal-UE.

Mis-snin sittin ’l hawn, il-pajjiżi membri tal-UE ġabru flimkien ir-riżorsi tagħhom biex jiffinanzjaw proġetti li jagħmlu differenza fil-ħajja taċ-ċittadini Ewropej. Illum, dan jinkludi t-tkabbir ekonomiku u l-ħolqien tal-impjiegi, il-ħarsien tal-ambjent, it-tnaqqis tad-distakki ekonomiċi bejn ir-reġjuni tal-UE, u l-ġlieda kontra t-terroriżmu u l-kriminalità organizzata.

Il-baġit tal-UE jippermetti wkoll livell sinifikanti ta’ investiment fir-riċerka u l-innovazzjoni sabiex l-Ewropa tkun tista’ tikkompeti ma’ atturi globali oħra: wisq aktar milli jkun jista’ jagħmel stat membru waħdu. 

Għal Malta, il-baġit tal-UE appoġġa l-ħolqien tal-impjiegi, il-kompetittività tan-negozji, it-tkabbir ekonomiku, u t-titjib tal-kwalità tal-ħajja taċ-ċittadini Maltin.

Il-baġit tal-UE huwa komplementari għall-baġit nazzjonali ta’ Malta u jidħol fis-seħħ meta jkun aktar effettiv li jintefqu l-flus fil-livell tal-UE milli fil-livell lokali, reġjonali jew nazzjonali. Fl-2019, Malta kkontribwiet EUR 123 miljun mid-dħul totali tal-UE ta’ EUR 165 biljun.

Fl-istess sena, l-investiment tal-UE lura f’Malta kien jinkludi:

·       EUR 30.1 miljun fuq it-tkabbir sostenibbli: riżorsi naturali

·       EUR 170 miljun għal tkabbir intelliġenti u inklussiv, u

·       EUR 52 miljun għas-sigurtà u ċ-ċittadinanza

Minbarra l-investiment f’Malta, il-baġit tal-UE jipprovdi appoġġ f’oqsma oħra, fosthom:

·       L-iżvilupp ekonomiku ta’ pajjiżi tal-UE inqas għonja

·       Assistenza f’sitwazzjonijiet ta’ diżastri naturali

·       Għajnuna għall-iżvilupp u assistenza għall-ġirien tal-UE u pajjiżi terzi

Il-baġit tal-UE jipprovdi appoġġ finanzjarju lil firxa ta’ benefiċjarji f’Malta. Il-biċċa l-kbira tal-finanzjament tal-UE ta’ Malta huwa għat-tkabbir u l-impjiegi, inklużi investimenti fl-edukazzjoni u t-taħriġ u l-politika reġjonali.

Proġetti reċenti appoġġati minn finanzjament tal-UE jinkludu:

• L-iżvilupp ta’ Ċentru Speċjalizzat tal-Onkoloġija, li rċieva EUR 41 482 300 mill-Fond Ewropew għall-IżviluppReġjonali tal-UE.
• Titjib kbir ta’ sezzjonijiet tan-netwerk tat-toroq TEN-T ta’ Malta, b’għajnuna mill-finanzjament tal-UE għal ammont ta’ EUR 42 364 293.
• Il-bini ta’ faċilità ta’ riċerka fix-xjenzi tal-ħajja ta’ klassi dinjija, li rċeviet EUR 15 300 000 mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali tal-UE.

Għal aktar, ara l-paġna tal-istejjer tagħna tal-UE

Minħabba l-pandemija tal-COVID-19, l-Unjoni Ewropea saħħet il-baġit fit-tul attwali tagħha għall-2021–2027. Flimkien mal-istrument ta’ rkupru temporanju Next Generation EU, saru disponibbli EUR 1.8 triljun biex itaffu l-ħsara kkawżata mill-pandemija u biex jgħinu lill-Ewropa toħroġ mill-kriżi aktar b’saħħitha u aktar reżiljenti.

Malta mistennija tirċievi EUR 316.4 f’għotjiet tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza. Se jkun hemm ukoll EUR 112 miljun disponibbli fl-2021 taħt REACT-EU u EUR 21 miljun mill-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta. Malta se tirċievi wkoll EUR 838 miljun f’allokazzjonijiet tal-Politika ta’ Koeżjoni mill-aħħar baġit fit-tul tal-UE. 

Pjan ta’ rkupru tal-UE u NextGenerationEU għal Malta[DME(6] 

Il-baġit tal-UE jirfed il-pjan ta’ rkupru għall-Ewropa

Aktar dettall dwar il-baġits ta’ Malta (u pajjiżi oħra tal-UE)

Baġit fit-tul tal-UE 2021–2027

Kif jaħdem il-baġit tal-UE? Il-baġit tal-UE huwa prinċipalment iddedikat għall-investiment, għalhekk pjan ta’ nfiq fit-tul, magħruf bħala l-Qafas Finanzjarju Pluriennali (QFP) jiġi adottat għal perjodu ta’ ħames sa seba’ snin. Il-QFP jistabbilixxi l-ammonti annwali massimi (limiti massimi) li l-UE se tonfoq fuq kull kategorija differenti (intestaturi).

Kulħadd igawdi mill-baġit tal-UE: mill-valur miżjud li wieħed ikun parti mis-suq uniku, u jindirizza wkoll l-isfidi flimkien, bħall-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima, it-tisħiħ tas-sovranità diġitali u r-rispons għall-kriżi tal-COVID-19.

Il-baġit annwali tal-UE jiġi deċiż demokratikament, bil-parteċipazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea, il-pajjiżi tal-UE (rappreżentati fil-Kunsill) u l-Parlament Ewropew:

·       Il-Kummissjoni Ewropea tipproponi abbozz ta’ baġit annwali

·       Il-gvernijiet nazzjonali (il-Kunsill tal-UE) u l-Parlament Ewropew (li jirrappreżentaw liċ-ċittadini tal-UE) jistgħu jemendawh

·       Il-gvernijiet nazzjonali (il-Kunsill tal-UE) u l-Parlament Ewropew (li jirrappreżentaw liċ-ċittadini tal-UE) iridu japprovawh.

Min fejn jiġu l-flus?

Il-baġit tal-UE huwa ffinanzjat mis-sorsi li ġejjin:

·       Proporzjon tal-introjtu nazzjonali gross (ING) ta’ kull pajjiż f’konformità ma’ kemm huma għonja

·       Dazji doganali fuq importazzjonijiet minn barra l-UE

·       Ammont ibbażat fuq it-taxxa fuq il-valur miżjud miġbura minn kull pajjiż tal-UE

·       Mill-2021, kontribuzzjoni bbażata fuq l-ammont ta’ skart mill-imballaġġ tal-plastik mhux riċiklat f’kull pajjiż

·       Dħul ieħor, inklużi kontribuzzjonijiet minn pajjiżi li mhumiex fl-UE għal ċerti programmi, imgħax fuq ħlasijiet tard u multi, kif ukoll surplus mis-sena preċedenti

·       Biex tiffinanzja n-NextGenerationEU, il-Kummissjoni Ewropea se tiġbor fondi fis-swieq kapitali li se jitħallsu lura fuq medda twila ta’ żmien sal-2058.

Min jiddeċiedi kif jintefqu l-flus?

Matul il-perjodu 2021–2027:

·       L-awtoritajiet nazzjonali jmexxu madwar tliet kwarti tan-nefqa tal-baġit b’mod konġunt mal-Kummissjoni Ewropea (ġestjoni kondiviża)

·       Il-Kummissjoni Ewropea u l-aġenziji u d-delegazzjonijiet tagħha jimmaniġġjaw madwar 18 % tal-baġit tal-UE (ġestjoni diretta)

·       Organizzazzjonijiet internazzjonali oħra, aġenziji nazzjonali jew pajjiżi terzi jimmaniġġjaw 8 % tal-baġit tal-UE (ġestjoni indiretta)

·       Għal NextGenerationEU, 90 % tal-fondi se jgħaddu permezz tal-Faċilità għall-Irkupru u r-Reżiljenza (RRF). L-RRF huwa strument li joffri għotjiet u self biex jappoġġa r-riformi u l-investimenti fil-pajjiżi tal-UE b’valur totali ta’ EUR 723.8 biljun.

Il-Kummissjoni għandha r-responsabbiltà aħħarija għall-eżekuzzjoni tal-baġit kollu biex tiżgura li kull euro li jintefaq jiġi rreġistrat u jingħata rendikont tiegħu.

·       Il-kontijiet imbagħad jiġu awditjati mill-Kummissjoni, mill-gvernijiet nazzjonali u minn organizzazzjonijiet oħra, u jittieħdu azzjonijiet biex jiġu indirizzati kwalunkwe dgħufija jew żball.

·       Fl-aħħar nett, il-Parlament Ewropew (f’isem iċ-ċittadini tal-UE) jivvota biex japprova (jew “il-kwittanza”) kif il-Kummissjoni implimentat il-baġit.

Kif jaħdem iċ-ċiklu tal-ħajja annwali tal-baġit tal-UE

L-UE għandha wkoll għadd ta’ korpi u għodod biex tikkomunika b’mod trasparenti, u biex tidentifika, tinvestiga u tikkastiga l-użu mhux xieraq tal-fondi tal-UE, il-korruzzjoni, l-evażjoni ta’ taxxi u livelli relatati, jew imġiba ħażina serja fi ħdan l-istituzzjonijiet tal-UE.